در دنیای امروزی به سبب گسترش استفاده از اپلیکیشنهای بانکی بین مشتریان و انتقال بخش بزرگی از خدمات بانکی به بستر دیجیتال، صنعت بانکی و مالی در معرض تهدیدهای گوناگون سایبری قرار دارد. بانکها برای مقابله با این خطرات اقدامات پیشگیرانه مختلفی نظیر ممیزیهای امنیتی، فایروالهای پیشرفته، احراز هویت چندمرحلهای، خروج از حساب خودکار و ارائه آموزشهای امنیتی به مشتریان را پیادهسازی کردهاند.
همچنین میزان سرمایهگذاری موسسههای مالی در هوش مصنوعی و یادگیری ماشین هرروز افزایش پیدا میکند تا بتوانند بهتر خطرات را شناسایی کرده و با استانداردها و قوانین سایبری همسو شوند. علیرغم این تلاشها، ماهیت روبهرشد تهدیدهای امنیتی همواره برای موسسههای مالی چالش ایجاد کرده و آنها را ملزم میکند تا به طور مداوم استراتژیهای خود را بهروز کرده و نسبت به خطرات هوشیار باشند. این موضوع نشان میدهد که امنیت سایبری یک مسیر ادامهدار است که طی کردن آن نیاز به تلاش و نوآوری مداوم دارد.
این چشمانداز یک سوال بسیار اساسی ایجاد می کند: آیا بانکها برای مقابله با تهدیدهای سایبری در عصر دیجیتال تلاش کافی میکنند؟
شمشیر دولبه هوش مصنوعی در امنیت سایبری
هوش مصنوعی در حوزه بانکی به مثابه یک شمشیر دولبه عمل میکند. از یک سو هکرهایی که از طریق سازمانها و حکومتها پشتیبانی میشوند با بهرهگیری از هوش مصنوعی مولد حملههای پیچیدهتری را انجام میدهند. از سوی دیگر، تیمهای امنیت در سازمانها و بانکها از هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و بیگدیتا برای شناسایی و مقابله با تهدیدها استفاده میکنند. این رقابت بین بازیگران مخرب و تیمهای امنیت نقش هوش مصنوعی در ایجاد و جلوگیری از تهدیدها را نشان داده و آن را به یک عنصر حیاتی در استراتژیهای امنیت بانکداری تبدیل میکند.
تهدیدهای سایبری فعلی در صنعت بانکداری
یکی از نگرانیهای اصلی در صنعت بانکی آسیبپذیری اپلیکیشنهای موبایلی است. با افزایش تعداد کسانی که برای انتقال وجه به ابزارهای آنلاین متوسط میشوند، نیاز به سدهای امنیتی که از آنها در برابر تهدیدهای سایبری محافظت کند، بیش از پیش احساس میشود. علاوهبراین، تهدیدها علیه صنعت بانکی از سوی اپلیکیشنهای ثالث در حال افزایش است. اکنون هکرها اپلیکیشنهای ثالث و شبکههای مشترک بانکی که امنیت کمتری دارند را هدف حملات خود قرار میدهند. همچنین، رشد استفاده از رمزارزها جبهه جدیدی از تهدیدات سایبری را به روی صنعت بانکی و مالی باز کرده است. ماهیت غیر قابل ردیابی رمزارزها همراه با مقاومت برخی از بازیگران حوزه بانکی در برابر پذیرش و به رسمیت شناختن بازار رمزارزها، فرصت مناسبی برای هکرها به وجود آورده تا روشهای نوینی برای هدف قرار دادن مشتریان و ایجاد چالشهای جدید برای بانکها استفاده کنند.
اقدامات پیشگیرانه علیه حملههای سایبری
بانکها و موسسههای مالی برای دفاع از خود در برابر حملههای سایبری اقدامات پیشگیریانه متعددی انجام میدهند. اولین و مهمترین گام اجرای ممیزیهای امنیتی در دورههای مختلف است تا نقطهضعفهای سیستم فعلی کشف شود. این ممیزیها مسیر را برای پیادهسازی فایروالهای پیشرفته و بهروزرسانی آنتیویروسها باز میکند. همچنین بهکارگیری احراز هویت چندمرحلهای و بیومتریک یک لایه اضافه امنیتی را فراهم میآورد که نقش بسزایی در کاهش خطرات دسترسی بدون اجازه دارد. سیستم خروج از حساب خودکار نیز در سیستمهای بانکی یکپارچه شده تا در صورت غیر فعال بودن کاربر، کسی امکان دسترسی به حساب را نداشته باشد. در بعد غیرفنی نیز بانکها روی آموزش مشتریان سرمایهگذاری کرده و اعتقاد دارند با آموزش درست، بخش بزرگی از تهدیدات قابل پیشگیریاند.
تلاشهای ادامهدار بانکها برای بهبود امنیت سایبری
موسسههای مالی با درک اهمیت امنیت سایبری، با سرمایهگذاریهای مداوم روی فناوریهای نوین امنیت سیستمهای خود را بهبود میدهند. بهکارگیری هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در شناسایی و جلوگیری از فعالیتهای مخرب هرروز بیشتر میشود. همچنین ظهور رگتک به موسسههای مالی اجازه داده تا همکاری نزدیکی با نهادهای قانونگذار داشته باشند تا آخرین استانداردهای امنیتی را پیادهسازی کنند. این تلاشها بخشی از استراتژی بزرگتر بانکها برای ایجاد تابآوری در برابر حملات سایبری، محافظت از دادههای مشتریان و ایجاد اعتماد در زیستبوم مالی به شمار میرود.
آیا این اقدامات برای جلوگیری از تهدیدهای سایبری در عصر دیجیتال کافیاند؟
چشمانداز تهدیدهای سایبری در حال تغییر بوده و هکرها به طور مداوم روشهای جدیدی برای نفوذ به دیوارههای دفاعی ابداع میکنند. رشد هوش مصنوعی به پیچیدگیهای روشهای دفاعی و تهاجمی و به طور کل میدان نبرد بین هکرها و تیمهای امنیت منرج شده است. با این که بانکها تاکنون اقدامات موثری برای جلوگیری از تهدیدهای سایبری انجام دادهاند، اما ماهیت پویای حملات سایبری به این معناست که تلاشها برای مقابله با این تهدیدات یک مسیر ادامهدار بوده و غفلت از آن حتی برای مدتی کوتاه، میتواند نتایج فاجعهباری به همراه داشته باشد.