ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که اقتصاد دیجیتال به سرعت در حال توسعه است و پیشرفت‌های فناوری سنگ‌بنای اصلی تراکنش‌ها و تعاملات هستند. با پذیرش این دنیای جدید از سوی مشتریان و مخاطبان، طبیعی است که یک تجربه کاربری راحت و ساده مورد انتظار همه باشد. در این پست ما به تلاش‌های مورد نیاز در پشت صحنه برای رسیدن به این تجربه کاربری ساده و دستاوردهای API در اقتصاد دیجیتال صحبت می‌کنیم.

برای درک بیشتر موضوع ابتدا باید یک گام به عقب برگردیم. اقتصاد غیردیجیتال (فیزیکی) شامل سه گروه از ذی‌نفعان می‌شود: مردم، کسب‌و‌کارهای شخصی و موجودیت‌های عمومی. این سه گروه از طریق تعاملات کسب‌وکاری مانند خرید یک محصول (خرید یک خانه یا گوشی همراه) یا استفاده از یک سرویس (دریافت غذا درب منزل یا نوبت‌گیری آنلاین برای پزشک) با یکدیگر در ارتباط هستند. در واقع هنگام استفاده از خدمات یا محصول این تعاملات در واقع شامل جریان ارزش بین ذی‌نفعان می‌شود. به این ترتیب اقتصاد غیردیجیتال تشکیل شده و زیربنای یک زیست‌بوم سالم را تشکل می‌دهد.

اما در اقتصاد دیجیتال شرایط چگونه است؟ در اقتصاد دیجیتال سیستم‌های داده‌ای نماینده ذی‌نفعان هستند. مردم از مرورگرها یا اپلیکیشن‌ها استفاده می‌کنند، کسب‌و‌کارها کالاهای خود را در فروشگاه‌های آنلاین می‌فروشند و خدمات عمومی نظیر مدرسه‌ها یا سازمان مالیات بیش از پیش از طریق پورتال‌های الکترونیکی خدمات خود را ارائه می‌کنند. تعاملات تجاری در اقتصاد دیجیتال شامل تبادل داده‌ها یا به عبارت دیگر جریان داده‌ای می‌شود که نشان‌دهنده تبادل ارزش بین ذی‌نفعان است.

چالش اصلی تعاملات تجاری در دنیای دیجیتال چیست؟

تفاوت‌های اقتصاد دیجیتال و غیردیجیتال را می‌توان به صورت زیر بیان کرد:

رابط های کاربری

در اقتصاد غیر دیجیتال انسان‌ها خود با داده‌ها تعامل داشته و اطلاعات را پردازش می‌کنند. به این ترتیب یک استاندارد خاص برای تعاملات وجود دارد و همه از آن تبعیت می‌کنند. در سوی دیگر ماجرا سیستم‌های داده‌ای یک استاندارد خاص برای رابط‌های کاربری خود ندارند. در اقتصاد دیجیتال طیف بزرگی از نقطه‌های تماس و پروتکل‌های ارتباطی وجود دارد (مانند HTTP، RFC، SMTP و…).

کانال‌های ارتباطی

طوری که این سیستم‌های داده‌ای و انسان‌ها از این رابط‌های‌ کاربری برای تعامل استفاده می‌کنند نیز با یکدیگر تفاوت دارد.

انسان‌ها از صدا و رفتارهای فیزیکی به عنوان کانال‌های ارتباطی بهره می‌برند، اما سیستم‌های داده‌ای از فرمت‌های داده (مانند XML، JSON و…) برای تعامل با یکدیگر استفاده می کنند. مانند مثال قبل، فرمت‌های مختلف داده با یکدیگر سازگار نبوده و نیاز به تغییر و ترجمه دارند.

ساختارهای معنایی

انسان‌ها برای ارتباط با یکدیگر ساختارهای معنای مختلفی را طراحی کرده‌اند که به آن‌ها زبان می‌گوییم. همان‌طور که انسان‌ها با زبان‌های مختلف برای ارتباط با یکدیگر نیاز به مترجم دارند، سیستم‌ها نیز برای درک یکدیگر نیاز به کمک دارند. اما بر خلاف انسان‌ها، سیستم‌ها یک سری ساختارهای معنایی مشخص ندارند و هر کدام با توجه به نیازهای خود ساختارهای مختلفی را توسعه داده‌اند. 

به این ترتیب، در غیاب رابط‌های کاربری، پروتکل‌ها، فرمت‌های داده و ساختارهای استانداردسازی‌شده، تعاملات تجاری بین ذی‌نفعان پیچیده و هزینه‌بر می‌شود. وجود این پیچیدگی‌ها باعث شده تا کسب‌و کارها و شرکت‌ها به توسعه اندپوینت‌های ساده و قابل استفاده در قالب APIها روی بیاورند. از طریق APIها سیستم‌های مختلف می‌توانند با یکدیگر تعامل کرده و داده‌ها را تبادل کنند.

مزایای تجاری استفاده از APIها چیست؟

APIها در دیجیتالی کردن کسب‌و کارهای سنتی و ایجاد کسب‌و کارهای دیجیتالی جدید از طریق ایجاد پنج ارزش اصلی زیر نقش اساسی دارند:

یکپارچه‌سازی خدمات کسب‌و‌کار

یکپارچه‌سازی خدمات کسب‌و‌کار امکان تعامل تجاری بین ذی‌نفعان برای ارائه خدمات یکپارچه به زیست‌بوم شرکا، تامین‌کنندگان و مشتریان را فراهم می‌آورد. برای مثال اپلیکیشن‌های مسافرتی می‌توانند بر اساس سلایق شخصی شما مسیر حرکت را مشخص کنند، در صورت بروز مشکل در مسیر به شما اخطار داده و مسیر جایگزین پیشنهاد دهند و امکان خرید بلیت برای مسائل مختلف مانند جای پارک را به طور مستقیم از داخل اپلیکیشن برای شما فراهم کنند.

پویایی و تعامل تک‌کاناله 

مشتریان به طور فزاینده‌ای درخواست یک سرویس روی کانال‌های مختلف دیجیتالی و فیزیکی را دارند. برای مثال اگر نیاز به انتقال وجه داشته باشید می‌توانید با بانک تماس بگیرید، از اپلیکیشن یا بانک‌داری الکترونیکی استفاده کرده یا به صورت حضوری به بانک مراجعه کنید. سیستم‌های بک‌اند باید هم‌گام باشند تا از حصول نتیجه یکسان در تمام کانال‌ها مطمئن شوند. با کمک API این سیستم‌ها می‌توانند ویژگی‌ها و سرویس‌های یکسانی را در کانال‌های گوناگون ارائه دهند. 

ثبات در مسیر مشتری

کسب‌وکارها همواره برای بهبود فرایندها، محصولات و سرویس‌ها نیاز به درک مسیر مشتری دارند. ثبات یک عامل مهم در درک این موضوع است. برای مثال فرض کنید از طریق کامپیوتر دسکتاپ خود در محل کار از یک فروشگاه آنلاین سبزیجات و میوه خریده‌اید. در مسیر خود به سمت خانه متوجه می‌شوید که یک میوه دیگر هم نیاز دارید. به سرعت اپلیکیشن را روی گوشی خود باز کرده و آن میوه را به سبد خرید خودتان اضافه می‌کنید. برای ساخت این فرایند ساده و راحت برای مشتری، کسب‌و‌کار باید چالش‌های مختلفی را در سمت بک‌اند حل کند؛ چالش‌هایی که حل آن‌ها به کمک API ممکن می‌شود.

نوآوری باز

در دنیای به‌هم‌پیوسته ما، مرزها بین سازمان‌ها، ذی‌نفعان و محیط انعطاف‌پذیرتر شده‌اند. ارائه API یک راه کارآمد برای برای ایجاد نوآوری از طریق درگیر کردن ذی‌نفعان مانند کسب‌و کارهای دیگر، مشتریان، دانشگاه‌ها و… است. برای مثال محصولات مختلف برای پیشگیری از انتشار بیماری کووید (مثل اپلیکیشن‌های رهگیری مناطق خطرناک) از طریق APIها توسعه یافته‌اند.

دنیای یکپارچه بر بستر دیجیتال

APIها نقش مهمی در اتصال مشتریان، دستگاه‌ها و سرویس‌ها از طریق اینترنت اشیاء (IoT) ایفا می‌کنند. برای مثال می‌توان به دوچرخه‌ها و اسکوترهای در دسترس از طریق اپلیکشن‌ها اشاره کرد. 

چطور کسب‌و کارها از تمام ظرفیت‌های APIها بهره می‌برند؟

تعریف و اجرای استراتژی‌های توسعه API

اولین چالش تعریف و اجرای استراتژی توسعه API است. کسب‌و کارها باید بهترین گزینه‌ها برای توسعه API و اتصال سیستم‌ها که بازگشت سرمایه مناسبی دارند را شناسایی و اولویت‌بندی کنند.

مدیریت مقیاس‌پذیری APIها در داخل و خارج از سازمان

در مرحله بعد کسب‌و‌کارها باید مقیاس‌پذیری APIهای رو‌به‌رشد خود را مدیریت کنند. همان‌طور که تعداد APIها افزایش می‌یابد و نسخه‌های مختلف یک API وجود دارند، نظارت بر آن‌ها و اعمال تغییرات به صورت امن سخت می‌شود.

تعریف یک معماری و استراتژی بخش‌بندی API

در این مرحله تفکیک سه دسته اصلی APIها و تعیین ویژگی‌های خاص هر کدام می‌تواند راهگشا باشد.

• APIهای داخلی
• APIهای زیست‌بوم
• APIهای عمومی

تعریف یک سازمان برای APIها

اگر APIها را درست مدیریت نکنید، با یک توده بی‌نظم مواجه خواهید شد. برای جلوگیری از این اتفاق به یک رویکرد و چشم‌انداز، دستور‌العمل‌ها، مستندات مناسب، فرمت داده و فناوری هم‌گام و فرهنگ توسعه API غنی نیاز دارید. به این مظنور سازمان‌ها باید ذی‌نفعان اصلی و نقش‌های آن‌ها را تعریف کنند:

در یک حالت ایده‌آل، تیم مرکزی API باید مالکان سرویس‌ها (که APIها را تولید می‌کنند) را به مشتریان (که از APIها استفاده می‌کنند) وصل و مشکلات را مشخص کنند. این تیم با مدیریت تمام جنبه‌های چرخه حیات APIها از موفقیت استراتژی API اطمینان حاصل می‌کنند.

گام بعدی چیست؟

APIها سنگ‌بنای اقتصاد دیجیتال هستند و مانند هر فناوری دیگری، با گذشت زمان پیشرفت‌ها و  چالش‌های گوناگونی را تجربه می‌کنند. شرکت‌ها به طور فزاینده‌ای از انواع مختلف هاستینگ بهره می‌برند و مدل‌های هایبرید و راهکارهای چندابری با پخش کردن داده‌ها بین هاست‌ها و پلتفرم‌های مختلف پیچیدگی‌های جدیدی به APIها اضافه می‌کنند. 

در نهایت APIها قابلیت درآمدزایی دارند اما مشترین نهایی همیشه از وجود این احتمالات آگاه نیستند. از‌این‌رو بازارچه‌های API نظیر پادیوم با نمایش و جمع کردن APIهای مختلف به عنوان راهکارهای دیجیتالی فرصت را برای توسعه بیشتر APIها فراهم می‌آورند. با پر کردن فرم زیر کارشناسان ما با شما تماس گرفته و فرصت‌های رشد بر بستر دیجیتال را با شما بررسی می‌کنند: