چرا باید مالیات بدهیم؟

دولت‌ها برای تقویت رشد اقتصادی، توسعه پایدار و اجرای برنامه‌های عمومی و اجتماعی به سرمایه‌گذاری و منابع مالی قابل اتکاء نیاز دارند. حوزه‌هایی نظیر سلامت، آموزش، زیرساخت و خدمات اجتماعی برای رسیدن به یک جامعه کامیاب، سالم و قانون‌مدار ضروری‌اند و برای اجرای برنامه‌ها در این حوزه‌ها، دولت باید منابع درآمدی خود را تا حد امکان پایدار نگه دارد. مالیات یکی از راه‌های اصلی برای جذب سرمایه کافی در راستای سرمایه‌گذاری در این حوزه‌ها بوده و یک قرارداد اجتماعی بین دولت و شهروندان به شمار می‌رود. نحوه به دست آوردن و هزینه مالیات، مشروعیت یک دولت را تعیین می‌کند. 

دولت‌ها در قبال مالیاتی که دریافت می‌کنند مسئول‌اند و حق شهروندان است که با بررسی نحوه هزینه‌کرد مالیات، مدیریت مالی دولت را زیر نظر داشته باشند.

اهمیت تعیین نرخ مالیات

همه دولت‌ها به درآمد نیاز دارند، اما چالش اصلی پیش روی آن‌ها تعیین نوع و مقدار مالیات است. همچنین دولت‌ها باید سیستم مالیاتی را طوری طراحی کنند که مالیات‌دهندگان از مشارکت در آن دلسرد نشوند. یک نظرسنجی نشان داده که نرخ مالیات یکی از ۵ محدودیت اصلی شرکت‌ها در عملیات‌های روزانه و مدیریت مالیات ۱۱‌مین نگرانی اصلی آن در مدیریت کسب‌و‌کار است. 

هزینه مالیاتی برای میزان سرمایه‌گذاری و رشد شرکت‌ها اهمیت دارد. وقتی نرخ مالیات بیش از حد زیاد باشد، شرکت‌ها به مرور از بازار رسمی خارج می شوند. یک مطالعه نشان می‌دهد که نرخ مالیات بالا با کاهش میزان کسب‌‌و‌کارهای رسمی و سرمایه‌گذاری‌های شخصی در ارتباط است. افزایش ۱۰ درصدی هزینه‌های مالیاتی یک شرکت می‌تواند تا ۲ درصد میزان سرمایه‌گذاری نسبت به GDP (تولید ناخالص داخلی) را کاهش دهد. همچنین افزایش ۱ درصدی نرخ مالیات برای کسب‌و‌کارها می‌تواند میزان درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری فعلی را تا ۱.۳ درصد و احتمال ایجاد یک شعبه جدید برای کسب‌‌و‌کار را تا ۲.۹ درصد کاهش دهد.

تاثیر نرخ مالیات بر اقتصاد

نگه داشتن نرخ مالیات در حد معقول بخش خصوصی را به توسعه و ایجاد کسب‌‌و‌کار ترغیب می‌کند. نرخ مالیات مناسب به خصوص برای کسب‌و‌کارهای کوچک و متوسط که ستون فقرات اقتصاد کشور را تشکیل می‌دهند، اهمیت دارند. این کسب‌و‌کارها به طور قابل توجهی نرخ بیکاری را کاهش داده و به رشد اقتصادی کمک می‌کنند. یک بررسی در قاره آفریقا و خاورمیانه نشان داده شرکت‌های بسیار کوچک، کوچک و متوسط ۹۰ درصد مالیات‌دهندگان را تشکیل داده اما تنها بین ۲۵ تا ۳۵ درصد منابع مالیاتی دولت را تامین می‌کنند. افزایش نرخ مالیات بیش از حد برای این کسب‌و‌کارها افزایش قابل توجهی در منابع درآمدی دولت‌ها ایجاد نمی‌‌کند و در عوض باعث می‌شود کسب‌و‌کارها به سمت بازار غیررسمی رفتی یا حتی بدتر از آن، کسب‌و‌کار خود را تعطیل کنند.

برزیل و طرح Simples Nacional

طرح Simples Nacional دولت برزیل را می‌توان به عنوان یک نمونه موفق در افزایش مشارکت مالیاتی کسب‌و‌کارها قلمداد کرد. دولت برزیل با این طرح فرایند جمع‌آوری مالیات از شرکت‌های بسیار کوچک و کوچک را ساده‌سازی کرده است. این طرح هزینه‌های مالیاتی شرکت‌ها را تا ۸ درصد کاهش داده و با اجرای آن نرخ صدور جواز کسب‌وکار ۱۱.۶ درصد، نرخ ثبت شرکت‌های بسیار کوچک ۶.۳ درصد و نرخ کسب‌و‌کارهای ثبت‌شده مشمول مالیات ۷.۲ درصد افزایش داشته است. همچنین درآمد مالیاتی دولت به میزان ۷.۴ درصد افزایش پیدا کرده و میزان درآمد، سود، نرخ استخدام و سرمایه بخش خصوصی رسمی بهبود چشمگیری یافته است.

در ازای مالیات چه دریافت می‌کنیم؟

برای پاسخ به سوال چرا باید مالیات بدهیم، باید ببینیم در ازای مالیات چه دریافت می‌کنیم. کسب‌و‌کارها به خدمات دریافتی در ازای مالیات پرداختی خود اهمیت می‌دهند. زیرساخت باکیفیت برای انجام عملیات‌های روزانه و توسعه کسب‌و‌کارها اهمیت حیاتی دارند. خدمات سلامت مناسب به بهبود وضعیت سلامت نیروی کار و در نتیجه افزایش رشد اقتصادی کمک شایانی می‌کند. سرمایه‌گذاری در سیستم آموزشی نیز از توسعه نیروی کار حرفه‌ای و مشتاق یادگیری اطمینان حاصل کرده و به افزایش درآمد شرکت‌ها منجر می‌شود. بنابراین ضروری است که دولت‌ها در ازای مالیات دریافتی، میزان سرمایه‌گذاری و نحوه هزینه‌کرد مالیات در بخش‌های مختلف را به اطلاع عموم برسانند.

تحقیقات نشان داده اقتصاد‌هایی نظیر ایرلند و مالزی که نرخ مالیات پایینی دارند، با هزینه درآمد مالیاتی به صورت بهینه به رشد اقتصادی چشمگیری دست پیدا کرده و در عوض کشورهایی مانند آنگولا با وجود نرخ مالیات بالا، به دلیل هدر دادن منابع درآمدی نتوانسته‌اند در سطح انتظار یا حتی نزدیک به آن ظاهر شوند. بنابراین نرخ بالای مالیات همیشه به بهبود کیفیت خدمات دولتی منجر نشده و حتی گاهی می تواند تاثیر عکس داشته باشد. 

تعیین نرخ مالیات یک وظیفه حیاتی است!

در نهایت آن‌چه اهمیت دارد، تعهد دولت‌ها در قبال مالیات دریافتی و پاسخگویی است. تعیین نرخ مالیات تابع عوامل گوناگونی است که در این بحث نمی‌گنجد، اما روشن است بدون مالیات یا با مالیات بالا نمی‌توان انتظار پیشرفت داشت. پیدا کردن نرخ دقیق و مناسب مالیات برای بخش‌های مختلف و ایجاد یک سیستم شفاف و ساده برای جمع‌آوری آن یکی از مهم‌ترین وظایف دولت‌ها است که کوتاهی نسبت به آن می‌تواند پیامدهای سنگینی برای اقتصاد کشورها داشته باشد.

۰

۰